មហាយក្សចិននិងស្មារតីទទួលខុសត្រូវជាលក្ខណៈអន្តរជាតិ

ប្រភព៖ RFI (http://www.khmer.rfi.fr/asia/20111212)

ថ្ងៃនេះ ហ្សង់-ហ្វ្រង់ស័រ តាន់សូមបន្តនិយាយពីភូមិសាស្រ្តនយោបាយនៃប្រទេសចិនតទៅទៀតដោយសូមបន្តលើកឡើងពីស្ថានភាពទូទៅនៃមហាយក្សអាស៊ីមួយនេះក្នុងគ្រាបច្ចុប្បន្ន។ សព្វថ្ងៃ ក្នុងនាមជាមហាប្រទេសមួយដែលមានឥទ្ធិពលខ្លាំងឡើងៗនៅលើ លោក ចិនមិនត្រូវការពារតែផលប្រយោជន៍ជាតិប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែក៏ត្រូវគិតគូរផងដែរពី ប្រយោជន៍អន្តរជាតិ។

នៅក្នុងអភិក្រមនៃការពង្រីកឥទ្ធិពលរបស់ខ្លួននៅលើលោក ថ្នាក់ដឹកនាំចិនត្រូវប្រឈមមុខ កាន់តែខ្លាំងនឹងជម្រើសពីរដ៏ពិបាក។ នៅម្ខាង ទីក្រុងប៉េកាំងត្រូវការពារផលប្រយោជន៍របស់ប្រទេសជាតិ តែនៅម្ខាងទៀតទីក្រុងប៉េកាំងដែលកំពុងក្លាយជាមហាអំណាចពិភពលោក ក៏ត្រូវគិតគូរដែរពីប្រយោជន៍អន្តរជាតិ។

ប្រទេសចិនដែលយកឥទ្ធិពលរបស់ខ្លួននៅអាស៊ីមកធ្វើជាឈ្នាន់ជាន់ឡើងទៅក្រសោប
យកលក្ខន្តិកៈជាមហាអំណាចពិភពលោក មានមធ្យោបាយពីរសំខាន់ដែលប្រទេសជប៉ុនពុំមាន។ នោះគឺ ចិនជាសមាជិកអចិន្ត្រៃយ៍នៃក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ ហើយចិនក៏ជាមហាអំណាចនុយក្លេអ៊ែរដែរ។ ម្ល៉ោះហើយ នៅក្នុងនយោបាយការបរទេសរបស់ខ្លួន ទីក្រុងប៉េកាំងដែលកំពុងបន្តលេចត្រដែតឡើងនៅលើឆាកអន្តរជាតិ ត្រូវតែអភិវឌ្ឍការផ្តោះប្តូរសេដ្ឋកិច្ចជាឧភតោភាគី ហើយទន្ទឹមនេះ ក៏ត្រូវប្រឹងប្រែងជួយរក្សាស្ថិរភាពនៃប្រព័ន្ធអន្តរជាតិដែរ តាមរយៈការពង្រឹងលក្ខណៈពហុភាគីនិយមនិងពហុប៉ូលនៃពិភពលោកបច្ចុប្បន្ន។

ក្នុងគោលដៅការពារផលប្រយោជន៍របស់ប្រទេសជាតិ ការពង្រឹងភាពជាដៃគូសេដ្ឋកិច្ចជាមួយប្រទេសនីមួយៗនិងជាមួយទ្វីបនីមួយៗ ជាការមួយចាំបាច់បំផុត សម្រាប់ថ្នាក់ដឹកនាំចិន។ ពីព្រោះ ធ្វើដូច្នេះ ទីក្រុងប៉េកាំងអាចបន្តទិញពីបរទេស វត្ថុធាតុដើម ពិសេសថាមពលនិងពង្រីកទីផ្សារនៅលើឆាកអន្តរជាតិ សម្រាប់ផលិតផលMade in China ដែលត្រូវលក់ចេញទៅក្រៅប្រទេស។ ត្រង់នេះ ការបង្កើនទំនាក់ទំនងរវាងចិននិងទ្វីបអាហ្វ្រិក ប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ ជាឧទាហរណ៍មួយជាក់ស្តែង។ ទំហំនៃការផ្តោះប្តូររវាងចិននិងអាហ្វ្រិកដែលជាទ្វីបសម្បូណ៌ទៅដោយធនធានធម្មជាតិ បានកើនឡើងមួយជាបួនក្នុងរយៈពេល១០ឆ្នាំចុងក្រោយនេះ បានកើន គិតជាទឹកប្រាក់ ដល់១០ម៉ឺនលានដុល្លារ នៅឆ្នាំ២០០៨។ ក្នុងន័យនេះ នៅខែវិច្ឆិកាឆ្នាំ២០០៦ ជាលើកទីមួយបង្អស់ ជំនួបកំពូលចិន-អាហ្វ្រិក បានប្រព្រឹត្តទៅនៅទីក្រុងប៉េកាំង។
នៅក្នុងន័យដូចគ្នាអ៊ីចឹងដែរ ទ្វីបអាមេរិកខាងត្បូងបានក្លាយទៅជាដៃគូសេដ្ឋកិច្ចទី៣របស់ប្រទេសចិន ដោយទំហំនៃការផ្តោះប្តូរបានកើន គិតជាទឹកប្រាក់ដល់ទៅ១៤ ០០០០លានដុល្លារ នៅឆ្នាំ២០០៨។ នៅអាមេរិកខាងត្បូង ចិនដាក់ទុនរកស៊ីនៅលើវិស័យរ៉ែនិងប្រេងកាត លក់សម្លៀកបំពាក់ និងគ្រឿងElectroniqueទៅឲ្យបណ្តាប្រទេសអាមេរិកខាងត្បូង និងទិញពីប្រទេសទាំងនេះមកវិញ នូវផលិតផលកសិកម្មនិងវត្ថុធាតុដើម។ អ៊ីចឹងហើយ បានជាតាំងពីឆ្នាំ២០០៨មក ចិនបានក្លាយជាដៃគូសេដ្ឋកិច្ចទី១របស់ប្រទេសប្រេស៊ីល ជំនួសសហរដ្ឋអាមេរិក។

ក៏ប៉ុន្តែ ការទូតជាឧភតោភាគីរបស់ប្រទេសចិន នៅលើវិស័យសេដ្ឋកិច្ចនិងថាមពល មិនស៊ីចង្វាក់គ្នាឡើយជាមួយនឹងស្មារតីទទួលខុសត្រូវរបស់ទីក្រុងប៉េកាំង ក្នុងនាមជាថ្នាក់ដឹកនាំនៃប្រទេសមហាអំណាចពិភពលោក។ ឧទាហរណ៍នៅទ្វីបអាហ្វ្រិក ចិនឲ្យអាទិភាពទៅលើតែប្រយោជន៍សេដ្ឋកិច្ចដែលខ្លួនទាញបានពីបណ្តាប្រទេសដៃគូ ហើយមិនខ្ចីរវីរវល់សោះឡើយអំពីស្ថានភាពនយោបាយនៃប្រទេសទាំងនេះ។ ចិនដែលខ្លាចបរទេសជ្រៀតជ្រែកក្នុងបញ្ហាផ្ទៃក្នុងរបស់ខ្លួន ចាំបាច់ត្រូវតែហាមខ្លួនឯង កុំចូលជ្រៀតជ្រែកក្នុងបញ្ហាផ្ទៃក្នុងរបស់ប្រទេសអាហ្វ្រិកនីមួយៗ។ អ៊ីចឹងហើយ បានជាចិនចាំបាច់ត្រូវតែការពាររដ្ឋាភិបាលស៊ូដង់ (Soudan) ក្នុងសំណុំរឿងដារហ្វួ(Darfour) ឲ្យរួចផុតពីការដាក់ទ័ណ្ឌកម្មពីសំណាក់អង្គការសហប្រជាជាតិ។ ក៏ប៉ុន្តែធ្វើដូច្នេះ ចិនមិនឲ្យតម្លៃខ្លួនឯងក្នុងនាមជាមហាអំណាចពិភពលោក ដែលតាមធម្មតាត្រូវមានស្មារតីទទួលខុសត្រូវខ្លាំងជាងនេះ។

ដូចគ្នាអ៊ីចឹងដែរ នៅក្នុងទំនាក់ទំនងជាមួយសហរដ្ឋអាមេរិក ចិនពិបាកជ្រើសរើសរវាងការ
ការពារផលប្រយោជន៍របស់ខ្លួន និងការទទួលខុសត្រូវរបស់ខ្លួន ឲ្យសមជាមហាអំណាចពិភពលោក។ ទំនាក់ទំនងរវាងចិននិងសហរដ្ឋអាមេរិក សំខាន់ណាស់សម្រាប់សេដ្ឋកិច្ចនៃប្រទេសទាំងពីរ ពីព្រោះនៅម្ខាងចិនត្រូវការទីផ្សារសហរដ្ឋអាមេរិក និងនៅម្ខាងទៀតអាមេរិកត្រូវការលុយច្រើនសន្ធឹកសន្ធាប់របស់ចិនដែលជាប្រទេសសម្បូណ៌សញ្ច័យធន។
សហរដ្ឋអាមេរិកអះអាងថា នយោបាយរក្សាតម្លៃប្រាក់យ័នចិនឲ្យនៅថោកជ្រុល យ៉ាងតិច២០% ថោកជាងតម្លៃពិតប្រាកដរបស់វា បង្កឲ្យមានការប្រកួតប្រជែងមិនស្មោះត្រង់។ ពីព្រោះ ធ្វើយ៉ាងនេះ និងដោយសារតែកម្លាំងពលកម្មនៅក្នុងប្រទេសចិនមានតម្លៃថោក ថ្នាក់ដឹកនាំទីក្រុងប៉េកាំង អាចលក់ផលិតផលទៅក្រៅប្រទេសក្នុងតម្លៃថោកមែនទែន។
ម្ល៉ោះហើយបានជា ទាំងសហរដ្ឋអាមេរិកនិងទាំងសហភាពអឺរ៉ុប ចេះតែទាមទារឲ្យចិនដំឡើងតម្លៃប្រាក់យ័ន។ ក៏ប៉ុន្តែត្រង់នេះ ថ្នាក់ដឹកនាំចិនក៏ពិបាកជ្រើសរើសដែរ។ ផលប្រយោជន៍របស់ជាតិ តម្រូវឲ្យទីក្រុងប៉េកាំងបន្តបដិសេធមិនព្រមដំឡើងតម្លៃប្រាក់យ័ន។ ទន្ទឹមនេះ ថ្នាក់ដឹកនាំចិនដឹងថា នយោបាយរក្សាតម្លៃប្រាក់យ័នឲ្យនៅថោកជ្រុលបែបនេះ គំរាមស្ថិរភាពនៃប្រព័ន្ធហិរញ្ញវត្ថុអន្តរជាតិ និងធ្វើឲ្យការផ្តោះប្តូរពាណិជ្ជកម្ម នៅលើឆាកអន្តរជាតិ បាត់បង់តុល្យភាព។

យ៉ាងណាមិញ ក្នុងសំណុំរឿងប្រាក់យ័ន ក៏ដូចក្នុងសំណុំរឿងធាតុអាកាសពិភពលោកកើនកំដៅដែរ មកទល់ពេលនេះ ថ្នាក់ដឹកនាំចិនឲ្យតម្លៃទៅលើផលប្រយោជន៍ជាតិខ្លាំងជ្រុល ខ្លាំងជាងផលប្រយោជន៍អន្តរជាតិ។ អ៊ីចឹងហើយបានជាបស្ចិមលោកជាទូទៅ ចាត់ទុកចិនថាជាប្រទេសឆ្មើងឆ្មៃ គ្មានស្មារតីទទួលខុសត្រូវ មិនសមនឹងមាឌព្រមទាំងទម្ងន់របស់ខ្លួននៅលើឆាកអន្តរជាតិ។
មែនទែនទៅ ការពិតមិនអ៊ីចឹងទាំងស្រុងទេ។ ថ្នាក់ដឹកនាំចិនយល់ណាស់ថា ខ្លួនគ្មានជម្រើសអ្វីក្រៅពីបង្កើនស្មារតីទទួលខុសត្រូវនៅចំពោះមុខពិភពលោក នាពេលដែលប្រទេសរបស់ខ្លួនលេចត្រដែតឡើងកាន់តែច្បាស់នៅលើឆាកអន្តរជាតិ។ ក៏ប៉ុន្តែ សម្រាប់ទីក្រុងប៉េកាំង នៅមានច្រើនណាស់បញ្ហាដែលខ្លួនត្រូវដោះស្រាយជាអាទិភាព ដូចជាការ ធ្វើកំណែទម្រង់សេដ្ឋកិច្ចនិងនយោបាយ ការកាត់បន្ថយវិសមភាពក្នុងសង្គម ការបន្តពង្រឹងអនុត្តរភាពនៃប្រទេសនៅក្នុងទ្វីបអាស៊ី ដើម្បីនៅទីបំផុត ក្លាយជាមហាអំណាចពិភពលោក ដែលមានស្មារតីទទួលខុសត្រូវខ្ពស់។ ថ្នាក់ដឹកនាំចិនដឹងទៀតថា ការស្លាប់រស់របស់គណបក្សកុម្មុយនិស្ត អាស្រ័យទាំងស្រុងនឹងជ័យជំនះឬបរាជ័យនៃការអនុវត្តន៍ផែនការទាំងអស់នេះ។

ពាក្យគន្លឹះ : ចិន